Kalendarium życia błogosławionego Edmunda Bojanowskiego

Życie w datach i wydarzeniach

1814
– 14 listopada – Edmund rodzi się we wsi Grabonóg koło Gostynia, w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej, jako syn Walentego i Teresy (siostry generała Jana Nepomucena Umińskiego) primo voto Wilkońskiej.
– 20 listopada – Chrzest św. z rąk ks. Jakuba Ostrowskiego. Nadanie imion: Edmund, Wojciech, Stanisław.

1818
– Ciężka choroba (prawdopodobnie zapalenie płuc) i niespodziewane uzdrowienie w sposób niewytłumaczalny dla medycyny.

1826
– Bojanowscy przenoszą się do Płaczkowa, w pobliżu miasta Dubina nad Orlą.

1826 –1831
– Pobieranie nauki w domu, głównie pod kierunkiem ks. Jana Jakuba Siwickiego, wikariusza z pobliskiego Dubina. Fascynacja literaturą i dziejami ojczystymi, zbieranie wiadomości o życiu i czynach sławnych Polaków.
– 15 września 1831 r.- ojciec Edmunda, Walenty Bojanowski, zostaje odznaczony  w Modlinie krzyżem wojennym za udział w powstaniu listopadowym.

1832
– Wyjazd Edmunda wraz z matką do Wrocławia, w celu uzupełnienia wykształcenia z zakresu gimnazjum. Uczęszczanie w roli hospitanta na wykłady uniwersyteckie.

1834
– Przyjaźń z Ludwikiem Gąsiorowskim i Teofilem Mateckim, późniejszymi lekarzami i społecznikami w Poznaniu.
– Redagowanie almanachu literackiego „Marzanna” we współpracy z Włodzimierzem Adolfem Wolniewiczem (znanym później agronomem wielkopolskim).
– Publikacje Bojanowskiego: m.in. przekładu ”Pieśni serbskich” oraz kilku drobnych utworów poetyckich.
– Współpraca z leszczyńskim czasopismem „Przyjaciel Ludu”: zamieszczanie opisów zabytków Wrocławia, własnych poezji, artykułów publicystycznych, legend i podań ludowych
– 30 sierpnia – śmierć matki.

1835
– 15 stycznia – immatrykulacja na Uniwersytecie Wrocławskim na Wydziale Nauk Filozoficznych.
– Wydanie przekładu poematu dramatycznego George’a Byrona „Manfred”, nakładem Wilhelma Bogumiła Korna we Wrocławiu

 
1836
– 23 marca- śmierć ojca
– kwiecień – przeniesienie studiów do Berlina; podróż przez Drezno i Lipsk
– 18 maja – przyjęcie na wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Berlinie. Uczęszczanie na wykłady z: psychologii, estetyki, historii sztuki, metafizyki, logiki, historii muzyki, poezji Goethego i Schillera.

1837
– Publikacje własnych utworów poetyckich w noworoczniku lipskim „Melitele”.
– Nawrót choroby płuc (orzeczenie lekarskie – gruźlica) i kuracja leczniczą w Reinerz (Duszniki) i nad morzem.

1838
– 17 marca – opuszczenie Uniwersytetu Berlińskiego z powodu nasilenia choroby
–  Długotrwałą kuracja.

1839
– Powrót do rodzinnego Grabonoga i zamieszkanie w dworku przyrodniego brata Teofila Wilkońskiego
– Rozpoczęcie działalności społecznikowskiej w środowisku gostyńskim, szczególnie w ziemiańskim Kasynie Gostyńskim (utworzonym w Gostyniu w 1835 r.), w pracach jego dwóch wydziałów: literackiego (funkcja sekretarza) i dobroczynnego.

1842
– 7 maja – przedstawienie projektu reorganizacji prac Wydziału Literackiego Kasyna Gostyńskiego. Projekt zyskuje aprobatę członków i odtąd zgodnie z postulatami Bojanowskiego, wydział ten zajmuje się przede wszystkim problemami szerzenia oświaty dla ludu.

1843
– styczeń – wniosek w sprawie zakładania przy wiejskich szkołach elementarnych tzw. czytelni dla ludu. Powstanie piętnastu takich czytelni.
– Przyjęcie funkcji skarbnika Towarzystwa Naukowej Pomocy. Kierowanie akcją naboru kandydatów do tzw. konwiktów (alumnatów) w Krejewicach i Gostyniu, w których (na koszt TNP) przygotowywano do nauki gimnazjalnej ubogich, a zdolnych chłopców z ludu.

1844
– Założenie wraz z Ludwikiem Gąsiorowskim pierwszej ochronki miejskiej w Poznaniu
– Opracowanie „Ustawy Domu Ochrony dla Biednych Dzieci w Gostyniu”, wydanej drukiem w oficynie Walentego Stefańskiego w Poznaniu.

1845
– Założenie Ochronki Miejskiej w Gostyniu, a przy niej tzw. Opieki Elementarnej – instytucji społecznej, której zadaniem było sprawowanie opieki nad stanem moralnym i postępami w nauce dzieci, przechodzących z ochronki do szkoły.

1846
– Rozwiązanie przez władze pruskie Kasyna Gostyńskiego.

1848
– marzec –  przystąpienie do powstańczego Komitetu Narodowego w Gostyniu.
– wrzesień – listopad – epidemia cholery w Gostyniu i okolicy. Pracy charytatywna Bojanowskiego, m.in.  opieka nad sierotami po zmarłych na cholerę.

1849
– 21 sierpnia – założenie w porozumieniu z Gustawem Potworowskim, Kajetanem Morawskim i Stanisławem Chłapowskim (ziemianami z okolicy) w Gostyniu – w dawnym domu Kasyna – tzw. Instytutu Gostyńskiego, czyli przytułku dla sierot po ofiarach cholery i małego szpitalika. Instytut prowadzą Siostry Miłosierdzia, sprowadzone z Poznania. Bojanowski zostaje sekretarzem Zarządu Instytutu i faktycznie, aż do roku 1857, kieruje wszystkimi jego pracami.

1850
– 3 maja – uroczyste otwarcie założonej przez Bojanowskiego ochronki wiejskiej dla dzieci w Podrzeczu k. Gostynia, w domu wieśniaczki Franciszki Przewoźnej. Początek instytucji ochroniarek, czyli założonego później zgromadzenia zakonnego Sióstr Służebniczek Maryi.

1851
– Przystąpienie do ziemiańskiego Towarzystwa Rolniczo-Przemysłowego w Gostyniu.

1852
– Redakcja i wydanie czasopisma literackiego „POKŁOSIE” (Zbieranka literacka na korzyść sierot)

1853
– 1 kwietnia – rozpoczęcie pisania „Dziennika” – osobistych notatek.

1855
– luty – opracowanie przy pomocy doradcy i przyjaciela Jana Koźmiana projekt uprzyszłej ustawy Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Maryi. Projekt ten został przesłany do przebywających w Rzymie ks. Hieronima Kajsiewicza i ks. Piotra Semenenki, by go przejrzeli i poprawili
– maj – odebranie z Rzymu, sporządzonej w języku polskim i łacińskim, „Reguły Służebnic Bogarodzicy”.

1856
– 26 sierpnia-  otwarcie pierwszego nowicjatu i Domu Generalnego Sióstr Służebniczek Maryi w Jaszkowie k. Śremu (w Wielkopolsce).

1857
– Przyjęcie do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN).

1860
– Redakcja i wydanie u Jana Bernarda Langego w Gnieźnie pierwszych trzech zeszytów pisma dla ludu „ROK WIEJSKI”, w którym publikuje anonimowo także swoje teksty (opowiadania, powiastki dla ludu i artykuły o treści historycznej).

1861
– 30 listopada –  otwarcie ochronki i nowicjatu Zgromadzenia w Podzwierzyńcu k. Łańcuta w Galicji

1862
– lipiec –  wizytacja Nowicjatu Sióstr Służebniczek w Łańcucie.
– Wydanie drukiem w oficynie Jana Konstantego Żupańskiego w Poznaniu  dzieła „Piosnki wiejskie dla ochronek”.

1863
– Założenie wraz z ks. Antonim Brzezińskim (filipinem) Konferencji Towarzystwa Św. Wincentego á Paulo w Gostyniu
– 3 października – otwarcie w Starej Wsi k. Brzozowa (w Galicji) Ochronki i nowicjatu Sióstr Służebniczek, przeniesionego z Łańcuta

1866
– 12 sierpnia – otwarcie Ochronki i nowicjatu Sióstr Służebniczek w Porębie na Śląsku.
– 27 grudnia- zatwierdzenie Reguły Zgromadzenia Służebniczek Bogarodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej, zwanych popularnie Służebniczkami Najświętszej Maryi Panny przez arcybiskupa Mieczysława Halka-Ledóchowskiego

1867
– 8-11 lipca- wizytacja służebniczek w Porębie w towarzystwie przyjaciela ks. Stanisława Gieburowskiego

 
1868
– 26 do 30 września-  poświęcenie nowego Domu Nowicjackiego w Porębie, wizytacja ochronki w Skrzyszowie.
– 19 grudnia – opuszczenie rodzinnego Grabonogu, sprzedanego drogą przymusowej licytacji. Przeniesienie do Poznania, do ks. Jana Koźmiana.

1869
– 30 marca – wstąpienie do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie.
– lipiec – ciężkie zapalenie płuc.
– sierpień-wrzesień- kuracja w Poznaniu.
– 20 sierpnia- spotkanie z Margaret Taylor – późniejszą założycielką angielskiego Zgromadzenia The Poor Servants of the Mother of God (Ubogie Służebnice Matki Bożej).

1870
– marzec-kwiecień – nasilenie choroby.
– 2 maja- opuszczenie seminarium gnieźnieńskiego z powodu choroby i zamieszkanie u ks. Stanisława Gieburowskiego, proboszcza w Górce Duchownej.

1871
– 17-23 czerwca – ostatnia wizyta w Jaszkowie.
– 7 sierpnia – śmierć Edmunda Bojanowskiego w Górce Duchownej.
– 11 sierpnia – pogrzeb w Jaszkowie.